Το νόμιμον και το ηθικόν:Η κλοπή είναι προπατορικόν ελληνικόν αμάρτημα
(Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις, Δ, vi, 14-16)
Οἱ μετὰ Κύρου ἐκστρατεύσαντες κατὰ τὴν ἐπιστροφὴν εὑρέθησαν πολλάκις ἐν μέςῳ πολλῶν ἐμποδίων καὶ μεγάλων κινδύνων. Πλησίον τῆς Ἀρμενίας ὑπάρχει ὄρος ὑψηλόν, τὸ ὁποῖον εἶναι ἀνάγκη νὰ ὑπερβοῦν, ἀλλὰ τρία ἔθνη, οἱ Χάονες, οἱ Τάοχοι καὶ οἱ Φασιανοί, ἔχουν κλείσει τὴν προσπέλασιν καὶ καθιστοῦν ἀδύνατον τὴν πορείαν ἄνευ μάχης. Ἡ κατάληψις μέρους τοῦ τόπου φαίνεται νὰ ὁμοιάζῃ μὲ κλοπήν. Οἱ ἀρχηγοὶ συσκέπτονται καὶ μεταξὺ Ξενοφῶντος (Ἀθηναίου) καὶ Χειρισόφου (Λακεδαιμονίου) γίνεται συζήτησις περὶ τοῦ τρόπου καταλήψεως (κλοπῆς). Ὁ πρῶτος προκαλεῖ τὸν δεύτερον καὶ λαμβάνει ἀποστομωτικὴν ἀπάντησιν.
«Χειρίσοφε, ἐγὼ βεβαίως ἀκούω ὅτι οἱ Λακεδαιμόνιοι, ὅσοι εἶσθε ἐλεύθεροι πολῖται, ἀμέσως ἐκ παιδικῆς ἡλικίας σχεδιάζουν ἐπισταμένως νὰ κλέπτουν, καὶ δὲν εἶναι αἰσχρὸν ἀλλὰ ἔντιμον νὰ κλέπτῃ (ὁ Λάκων) ὅσα δὲν ἐμποδίζει ὁ νόμος. καὶ (σχεδιάζετε) διὰ νὰ διαπράττετε κλοπὰς κατὰ τὸν κάλλιστον τρόπον καὶ διὰ νὰ προσπαθῆτε νὰ ἐνεργῆτε κρυφίως. ἄρα εἶναι νόμιμον, ἂν συλληφθῆτε νὰ κλέπτετε, νὰ μαστιγώνεσθε. τώρα λοιπὸν εἶναι ἡ πλέον κατάλληλος εὐκαιρία νὰ κάνετε ἐπίδειξιν τῆς παιδείας (τοῦ κλέπτειν), καὶ νὰ λάβωμεν προφυλακτικὰ μέτρα, διὰ νὰ μὴ συλληφθῶμεν νὰ κλέπτωμεν μέρος τοῦ ὄρους, μὲ σκοπὸν νὰ ἀποφύγωμεν πλήγματα».
«Ἀλλ’ ὅμως, εἶπε ὁ Χειρίσοφος, καὶ ἐγὼ ἀκούω ὅτι οἱ Αθηναῖοι εἶνα φοβεροὶ εἰς τὸ κλέπτειν τὰ δημόσια, ἀκόμη κι ἂν ὑπάρχῃ φοβερὸς κίνδυνος διὰ τὸν κλέπτοντα, καὶ προπάντων οἱ πλέον ἱκανοὶ τῆς ἐξουσίας, ἂν βεβαίως θεωροῦνται ὅτι ἄρχουν οἱ πλέον ἱκανοί. Συνεπῶς εἶναι ἡ κατάλληλη στιγμὴ καὶ σὺ νὰ δείξῃς τὴν παιδείαν (τῆς κλοπῆς).
