Προσημαίνομεν ὅτι τὸ ἀκόλουθον κείμενον οὐδεμίαν σχέσιν ἔχει μὲ τὸ θεατρικὸν ἔργον τοῦ Δ. Ψαθᾶ «Ξύπνα Βασίλη», ὅπου ἀκούεται ἡ φράσις «ἄσπρα κοράκια, μαῦρα κοράκια» (ὁ Ἀριστοτέλης μνημονεύει καὶ λευκὸν εἶδος κόρακος). Εἰς τὸ κείμενον γίνονται διασαφήσεις καὶ ἐπεξηγήσεις λέξεων παραγομένων ἐκ τοῦ κόραξ.
Ὁ κόραξ δὲν ἀπαντᾶ εἰς τὸν Ὅμηρον ὡς πτηνὸν ἀλλὰ ὡς περιφραστικὴ τοπωνυμία τῆς Ἰθάκης «Κόρακος Πέτρη» (ν408), ἡ ὁποία ὀφείλει τὴν γενεσιουργὸν αἰτίαν εἰς τὸ ὁμώνυμον πτηνόν, τὸ ὁποῖον ἐνδιαιτᾶτο ἐπὶ πέτρας ἐπάνω εἰς λόφον. Τοιαῦται τοπωνυμίαι, μάλιστα συχνόταται, ὑφίστανται καὶ σήμερον εἰς πολλὰ μέρη τῆς Ἑλλάδας, ὅπως Κορακόπετρα, Κορακόλιθος> Καρακόλιθο.
Τὸ πτηνὸν κόραξ (Corvus corvus τῆς οἰκογενείας τῶν Corvidae= κορακιδῶν) χαρακτηρίζεται ἀπὸ ἐντελῶς μαῦρον πτέρωμα καὶ εἶναι γνωστὸν καὶ διὰ τὰς παροιμιώδεις ἐκφράσεις σχετιζομένας μὲ τὸ χρῶμα καὶ τὸ ἦθος αὐτοῦ. Ἐπὶ ἀλληλεγγύης ἀνθρώπων λέγεται «κόρακας κοράκου μάτι δὲν βγάζει», διότι ἔχουν τὸ ἴδιον κακὸν ποιόν, πονηρὸν καὶ κακόβουλον, ἐπὶ κακοτρόπου ἀνθρώπου «ἀπὸ κόρακα κρὰ θ’ ἀκούσῃς», διότι ἀπὸ κακὸν ἄνθρωπον οὐδὲν καλὸν ἀναμένεται, ἐπὶ μὴ πραγματοποιησίμων «ὅταν ἀσπρίσῃ ὁ κόρακας καὶ γίνῃ περιστέρι», διότι τὸ ἦθος καὶ τὸ χρῶμα τοῦ πτηνοῦ οὐδέποτε ἀλλάζουν, ἐπὶ παρομοιώσεως τῆς κόμης «τὰ μαλλιά του εἶναι κοράκι», διότι πράγματι τὸ χρῶμα τῶν πτίλων τοῦ πτηνοῦ εἶναι ὁλόμαυρα, ὅπως τῆς πίσσης, ἐπὶ μακροβιότητος «εἶναι κορακοζώητος», διότι τὸ πτηνὸν ζῇ πολλὰ ἔτη, ἐπὶ κατάρας «ἄει στὸν κόρακα», διότι ὁ κόρακας ζῆ μονήρης εἰς ἐρήμους τόπους. Τὸ τελευταῖον ἀποτελεῖ συνέχεια τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ «ἐς/εἰς (ἤ) ἐρρ’ ἐς κόρακα».
Φαίνεται μάλιστα ὅτι τὸ πτηνὸν δὲν ἦτο διόλου συμπαθές, διὸ ἐλέγετο «ἐκ κακοῦ κόρακος κακὸν ᾠόν». Περὶ τῆς προελεύσεως αὐτῆς τῆς παροιμίας τὸ λεξικὸν Σοῦδα ἀποφαίνεται: «κακοῦ κόρακος κακὸν ᾠόν» ταύτην τὴν παροιμίαν οἱ μὲν ἀπὸ τοῦ πτηνοῦ, οἱ δὲ ἀπὸ τοῦ Κόρακος τοῦ Συρακοσίου ῥήτορος, πρῶτον διδάξαντος τέχνην ῥητορικήν. ὑπὸ γὰρ τούτου, ὥς φασι, μαθητής, Τισίας ὄνομα, μισθὸν ἀπαιτούμενος εἰς τὸ δικαστήριον εἶπεν «εἰ μὲν νικήσειας, οὐδὲν μεμάθηκα, εἰ δ’ ἡττηθήςῃ, οὐ κομίςῃ τοὺς μισθούς». θαυμάσαντες οἱ δικασταὶ τὸ σόφισμα τοῦ νεανίου ἐπεφώνουν «κακοῦ κόρακος κακὸν ᾠόν». Πάντως ὁ κόραξ ἐθεωρεῖτο προτιμότερος τοῦ κόλακος, ἂν κρίνωμεν ἐκ ῥήσεων τοῦ Διογένους «πολὺ κρεῖττον εἶναι ἐς κόρακας ἀπελθεῖν ἢ ἐς κόλακας» καὶ τοῦ Δημοσθένους «ὅτι ὁ μέν (κόλαξ) ζῶντας, ὁ δέ (κόραξ) νεκροὺς ἐσθίει».
Ἀπὸ τὸ κόραξ προῆλθον τὰ τῆς Κοινῆς Νέας Ἑλληνικῆς κόρακας (ἀπὸ τὴν ἑνικὴν αἰτιατικήν) καὶ κοράκι (ἐκ τοῦ κοράκιον καθ’ ὑποκορισμόν) καὶ ἐκ τοῦ τελευταίου τὰ κοράκιο, κορακιάζω, κορακιστικά, περὶ τῶν ὁποίων διαλαμβάνομεν κατωτέρω. Βεβαίως, ὑπάρχουν καὶ σύνθετοι λέξεις, τὰς ὁποίας παραλείπομεν. Ἴσως τις, παρασυρμένος, ἐπιφανειακῆς ἐτυμολογήσεως ἕνεκεν (κόρακας> κορακιάζω), νομίσῃ ὅτι τὸ πτηνὸν κόραξ διψῇ ὑπερβολικῶς, ἐπειδὴ δὲν εὑρίσκει ὕδωρ. Πολλοῦ γε καὶ δεῖ, διότι ὡς πτηνὸν δύναται εὐκόλως νὰ πετάξῃ καὶ νὰ εὕρῃ ὕδωρ, ὅσον μακρὰν κι ἂν ὑπάρχῃ τοῦτο.
Τὸ κοράκιον> κοράκι (μεταξὺ τῶν πολλῶν σημασιῶν περίπου ταυτοσήμων) εἶναι μεταλλικὸν ἢ ξύλινον ἄγγιστρον πρὸς σύνδεσιν δύο πραγμάτων, ὅπως εἶναι ὁ μοχλὸς τῆς πόρτας. Σημαίνει ὅμως καὶ πάντα ῥαμφοειδῆ μοχλόν. Κοράκιο(ν) ὅμως λέγεται καὶ μία νόσος τῶν ζώων, κυρίως τῶν αἰγοπροβάτων, ἡ ὁποία προέρχεται ἐξ ὑπερβολικῆς δίψης καὶ χαρακτηρίζεται διὰ μελανῆς μεμβράνης ἐμφανιζομένης κάτωθεν τῆς γλώσσης τοῦ ζώου. Ἡ λέξις διασώζεται εἰς τὸ Κρητικὸν ἰδίωμα καὶ σημαίνει ἀκριβῶς τὸ αὐτὸ. Ἀπὸ τὸ κοράκιον παράγεται τὸ ῥῆμα κορακιάζω, τὸ ὁποῖον σημαίνει διψῶ ὑπερβολικῶς καὶ λόγῳ τῆς δίψης σχηματίζεται κάτωθεν τῆς γλώσσης μεμβάνη εἰς τὸ σχῆμα καὶ εἰς τὸ χρῶμα τοῦ ῥάμφους τοῦ κόρακος.
Τὰ κορακιστικὰ ἢ κορακίστικα εἶναι συνθηματικὴ γλῶσσα, κατὰ τὴν ὁποίαν μεταξὺ τῶν συλλαβῶν μιᾶς λέξης παρεμβάλλεται μία ἄλλη χωρὶς σημασίαν: τί γίνεσαι; τίφι γίφινέφεσέφε; (ἤ) τίκι γίκινέκεσέκε; Κατ’ ἐπέκτασιν δηλώνει πᾶσαν ἀκατάληπτον γλῶσσαν ἢ διάλεκτον ὁμοιάζουσαν κατά τινα τρόπον πρὸς τὴν γλῶσσαν τῶν κοράκων, οἱ ὁποῖοι, σημειωτέον, εἶναι μιμητικά πτηνά.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.