Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΑΡΚΟΥΛΗ*

Το πανεπιστημιακό άσυλο, ως θεσμός, τα τελευταία χρόνια έχει συνδεθεί από πολλούς με την έξαρση της εγκληματικότητας στον πανεπιστημιακό χώρο. Η θέση αυτή μπορεί εύκολα να ανατραπεί, εάν σκεφτεί κανείς πως μετά τον ν. 4009/2011 (τον γνωστό και ως «νόμο Διαμαντοπούλου») με τον οποίο ο θεσμός του ασύλου καταργήθηκε, κρούσματα παραβατικότητας στις σχολές της χώρας συνεχίζουν να συμβαίνουν. Αν μη τι άλλο, αυτή η διαπίστωση μας οδηγεί στο να αποδώσουμε την αυξημένη εγκληματικότητα σε ολότελα διαφορετική βάση και ιδίως σε λόγους κοινωνικούς και οικονομικούς.

Οι συζητήσεις για το πανεπιστημιακό άσυλο ανατρέχουν στην Ε’ Αναθεωρητική Βουλή, όπου η μειοψηφία (μεταξύ άλλων, Δ. Τσάτσος, Γ.Α. Μαγκάκης, Α. Παπανδρέου, Ε. Παπανούτσος) διατύπωσε την άποψη πως η -προστατευόμενη ήδη από το Σύνταγμα του 1975- ακαδημαϊκή ελευθερία (άρθρο 16 § 1 ισχύοντος Συντάγματος) κατοχυρώνεται ουσιαστικά και πραγματικά μόνο σε συνδυασμό με το άσυλο. Η άποψη αυτή κατά βάση οδήγησε στη ψήφιση του ν. 1286/1982, με τον οποίο και αναγνωρίστηκε το πανεπιστημιακό άσυλο.

Ο νέος νόμος (ν. 4485/2017, άρθρο 3 § 2) ορίζει ότι «επέμβαση δημόσιας δύναμης σε χώρους των ΑΕΙ επιτρέπεται αυτεπαγγέλτως σε περιπτώσεις κακουργημάτων, καθώς και εγκλημάτων κατά της ζωής και ύστερα από απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση». Με απλά λόγια, η αστυνομία μπορεί να επεμβαίνει ελεύθερα στον πανεπιστημιακό χώρο σε κάθε περίπτωση τέλεσης εγκλήματος κατά της ζωής ή κακουργήματος. Δεν είναι δυνατή, όμως, η αυτεπάγγελτη επέμβαση στην περίπτωση τέλεσης ενός πλημμελήματος, ενός δηλαδή ελαφρότερου εγκλήματος με μικρότερη κοινωνική απαξία. Και τούτο διότι, εάν ήταν δυνατή η αυτεπάγγελτη επέμβαση της αστυνομίας και στην περίπτωση των πλημμελημάτων, κατ’ ουσία η αστυνομία θα μπορούσε πάντοτε να επεμβαίνει αυτεπάγγελτα (χωρίς άδεια των πρυτανικών αρχών), οπότε θεσμός ασύλου δεν θα υπήρχε.

Πρέπει να ξεκαθαριστεί πως η μη επιτρεπόμενη αυτεπάγγελτη επέμβαση της αστυνομίας στην περίπτωση των πλημμελημάτων (των ελαφρότερων εγκλημάτων) αφορά στο επ’ αυτοφώρω έγκλημα. Δεν σημαίνει, δηλαδή, ότι ένα πλημμέλημα το οποίο τελείται στον χώρο του Πανεπιστημίου δεν διώκεται. Διώκεται, τιμωρείται κανονικά, απλώς η αστυνομία δεν μπορεί να εισέλθει ελεύθερα (χωρίς, δηλαδή, άδεια του Πρυτανικού Συμβουλίου) στο Πανεπιστήμιο στην περίπτωση τέλεσης πλημμελήματος. Δεν συγχωρείται, συνεπώς, η διάπραξη πλημμελημάτων υπό του θεσμού του ασύλου (βλ. σχετικά ΑΠ 230/1994, ΠοινΧρ ΜΔ’/1994). Όσο δε αφορά στην εμπορία ναρκωτικών, που αποτελεί για κάποιους δήθεν επιχείρημα κατά του ασύλου, επειδή αυτή αποτελεί κακούργημα, η αστυνομία μπορεί να επεμβαίνει ελεύθερα, όταν τελούνται πράξεις διακίνησης ναρκωτικών μέσα στον πανεπιστημιακό χώρο.

Σχετικά με το Πρυτανικό Συμβούλιο παρατηρείται ότι ο νέος νόμος ρυθμίζει τη δυνατότητά του να λάβει απόφαση χαλαρότερα από τον νόμο του 1982, εφόσον ο τελευταίος απαιτούσε ομοφωνία για τη λήψη απόφασης, ενώ ο νέος νόμος απαιτεί πλειοψηφία. Επιπλέον, το Πρυτανικό Συμβούλιο υπό το νέο καθεστώς συγκροτείται και λειτουργεί νόμιμα ακόμη και αν δεν έχει υποδειχθεί εκπρόσωπος των φοιτητών ή των διοικητικών υπαλλήλων, ενώ σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η άποψη υπέρ της οποίας τάχθηκε ο Πρύτανης. Συνεπώς, καθίσταται πολύ ευκολότερο απ’ ό,τι στο παρελθόν να λάβει απόφαση το Πρυτανικό Συμβούλιο και αποφεύγεται η χρονοβόρα και δυσκίνητη διαδικασία να παράσχει τη σχετική άδεια η Σύγκλητος.

Στο πρόσφατο παρελθόν, πανεπιστημιακοί παράγοντες είχαν παραδεχθεί πως υπήρχε σε γενικές γραμμές αγαστή συνεργασία με την αστυνομία, απλώς η τελευταία δεν επενέβαινε όσο χρειαζόταν ή κάποιες φορές κωλυσιεργούσε. Η αποτελεσματικότητα και η ετοιμότητα των διωκτικών αρχών είναι εντελώς διαφορετική υπόθεση από το άσυλο. Άλλωστε, η αστυνομία δεν δύναται de facto να είναι πανταχού παρούσα και για αυτόν τον λόγο το Ποινικό Δίκαιο μάς επιφυλάσσει το δικαίωμα να υπερασπιζόμαστε τα θιγόμενα έννομα αγαθά μας (δικαίωμα άμυνας).

Συμπέρασμα απ’ όλα τα παραπάνω αναφερόμενα είναι πως δεν αποτελεί το άσυλο τον λόγο που οδηγεί στην έξαρση της εγκληματικότητας, συμπέρασμα που συνάγεται τόσο από την εμπειρία όσο κι από τη λειτουργία του θεσμού του ασύλου, όπως αυτή ανωτέρω εξηγήθηκε. Το πανεπιστημιακό άσυλο αποτελεί εγγύηση της συνταγματικά προστατευόμενης ακαδημαϊκής ελευθερίας και πρέπει να διατηρηθεί επιπλέον για λόγους ιστορικούς και συμβολικούς. Όπως είχε πει σε συνέντευξή του τον Ιούνιο του 2010 ο διακεκριμένος καθηγητής του Ποινικού Δικαίου, Ι. Μανωλεδάκης, «με το άσυλο, αν είχαν από την αρχή εφαρμόσει τον νόμο, δεν θα είχαμε πρόβλημα. Γιατί ο νόμος είναι σαφής: εάν είναι κακούργημα αυτόφωρο -και κακούργημα είναι η κατασκευή βομβών, μολότοφ, η διακίνηση ναρκωτικών, η βιαιοπραγία, το έγκλημα κατά της ζωής-, μπαίνει η αστυνομία χωρίς να ζητήσει την άδεια από κανέναν.[…]Αλλά αυτό που θεωρούν μερικοί, ότι αν καταργηθεί τελείως (ενν. το άσυλο) θα γίνουν όλα ωραία, είναι ανοησία». Μόνη λύση, λοιπόν, στο πρόβλημα του ασύλου είναι να εφαρμοστεί αυστηρά και από την αρχή ο νόμος.

* Ο Παντελής Μαρκούλης είναι φοιτητής του τμήματος Νομικής του Α.Π.Θ.

1 ΣΧΟΛΙΟ

  1. Μόνο 4 παρατηρήσεις!

    α) Το άσυλο προστατεύει τις ακαδημαϊκές ιδέες και όχι τους εγκληματίες από την επέμβαση της Αστυνομίας! Στο δικό σας μυαλό έγκλημα είναι μόνο η δολοφονία, αλλά στις δολοφονίες είναι αυτονόητο ότι η Αστυνομία μπαίνει στο πανεπιστήμιο αυτεπάγγελτα, είτε υπάρχει άσυλο είτε όχι. Με τον νόμο Γαβρόγλου επιστρέφουμε στην εποχή που οι κομματικοί τραμπούκοι της αριστεράς έκτιζαν τους καθηγητές στα γραφεία τους ή ασκούσαν εναντίον τους άλλες μορφές βίας όπως οι απειλές και οι ύβρεις… Γι’ αυτές τις περιπτώσεις το άσυλο του Σύριζα δεν προβλέπει την επέμβαση της Αστυνομίας, αλλά αυτό το αποκρύπτετε εντέχνως…

    β) Βασίζετε το σκεπτικό σας πάνω σε μία πλάνη, σε μια ψευδαίσθηση της πραγματικότητας! Το γράφω ευγενικά, διότι δεν θέλω να πιστεύω ότι συνειδητά αλλοιώνετε την πραγματικότητα, όταν γράφετε ότι με τον προηγούμενο νόμο παρατηρούνταν φαινόμενα παραβατικής συμπεριφοράς μέσα στα πανεπιστήμια. Γράφετε βέβαια τη μισή αλήθεια, διότι για τα φαινόμενα αυτά δεν ευθύνεται ο προηγούμενος νόμος αλλά ο αναρχο-κομμουνιστικός Σύριζα που δεν τον εφαρμόζει τα τελευταία 2,5 χρόνια. Φαινόμενα παραβατικότητας, όπως η διακίνηση ναρκωτικών και οι βιασμοί μέσα στα πανεπιστήμια, είχαν εξαλειφθεί ολοκληρωτικά μέχρι το 2014. Μόνο οι τραμπουκισμοί της αριστεράς εξακολούθησαν να υφίστανται! Το 2015 ήρθε ο Σύριζα. Μαζί του επέστρεψαν και οι έμποροι ναρκωτικών…

    γ) Το άσυλο με τη μορφή που τού δίνει ο σημερινός νόμος των αριστεροδεξιών κομμουνιστών δεν έχει νόημα στη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα. Είχε νόημα στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και στις αρχές της δεκαετίες του ’80, όταν ήταν ακόμα νωπές οι μνήμες από τις πρακτικές της χούντας! Από την εποχή εκείνη η Ελλάδα έχει προχωρήσει πολύ. Η κοινωνία μας άλλαξε νοοτροπίες και αναθεώρησε απόψεις. Κάθε φορά που βλέπω ένα νέο παιδί, που έχει μάλιστα αριστεύσει και στις εξετάσεις, να σκέπτεται με τόσο μουχλιασμένο τρόπο, θλίβομαι ειλικρινά, γίνομαι απαισιόδοξος!

    δ) Επειδή είστε νέος επιστήμονας και θεωρώ βέβαιο ότι στα επόμενα χρόνια θα επιδιώξετε να σπουδάσετε και σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, στο επόμενο άρθρο σας σάς παρακαλώ να μας γράψετε σε ποια άλλη χώρα της Ευρώπης ή του δυτικού κόσμου γενικότερα ισχύει νόμος σαν τον κομμουνιστικό νόμο των Συριζανέλ για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση! Εγώ θα προεξοφλήσω ότι δεν θα βρείτε ούτε μία! Αλλά επειδή δεν διεκδικώ το αλάθητο, θα περιμένω να μού υποδείξετε εσείς έστω μία χώρα της Δύσης, στην οποία οι φοιτητές αποφασίζουν για τη διοίκηση του πανεπιστημίου ή για το περιεχόμενο των μαθημάτων ή θεωρούν ότι έχουν δικαίωμα να επιτίθενται εναντίον των καθηγητών τους με τον τρόπο που δείχνουν τα ακόλουθα βίντεο:

    https://www.youtube.com/watch?v=chR006rZTn8

    https://www.youtube.com/watch?v=VJsHSXsKa00&feature=youtu.be

    Καλό σας απόγευμα!

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.