Ὁ Προμηθεὺς ἀναμφίβολα εἶναι ὁ πρῶτος εὐεργέτης τῆς ἀνθρωπότητας, διότι δώρισε στὸν ἄνθρωπο τὸ πῦρ, μὲ τὸ ὁποῖο ὄχι μόνο σώθηκε τὸ ἀνθρώπινο εἶδος ἀλλὰ καὶ δημιουργήθηκε πολιτισμός, ὁ πολιτισμὸς τῆς φωτιᾶς ποὺ συνεχίζεται καὶ σήμερα. Γι’ αὐτὴ τὴν ἀνθρωπιστικὴ πράξη του τιμωρήθηκε ἀπὸ τοὺς θεοὺς καὶ δέθηκε στὸν Καύκασο. Ὅμως, οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες δὲν τοῦ ἀναγώρισαν μὲ τιμὲς τὸ μέγεθος τῆς προσφορᾶς του (πλὴν μιᾶς ἀσήμαντης ἑορτῆς ἐκ μέρους τῶν Ἀθηναίων).
Ὁ Αἰσχύλος, εὐλαβὴς καὶ εὐγνώμονας πρὸς τὸ πρόσωπο τοῦ ἀδικημένου θεοῦ καὶ μύστης τοῦ θείου λόγου, στὸ ἔργο του Προμηθεὺς Δεσμώτης (88-113) ἐκθέτει τὰ παράπονα τοῦ ἥρωα-θεοῦ: “Ἅγιε αἰθέρα καὶ φτερωμένοι ἀέρηδες καὶ πηγὲς τῶν ποταμῶν καὶ ἀναρίθμητα γελαστὰ ἀφρισμένα κύματα καὶ γῆ μάνα τῶν πάντων καὶ ἥλιε ποὺ βλέπεις τὰ πάντα κυκλικά, ἰδέστε με ἐμένα τὸν θεὸ τί κακὰ παθαίνω άπὸ θεούς, τὰ πάνδεινα. Κοιτάξτε με καὶ φρίξτε, στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων καρφωμένος θὰ ζῶ ὑπομένοντας τὰ δεινά. Τέτοιο κάρφωμα φρίκης σοφίστηκε γιὰ μένα ὁ νέος ἄρχοντας, ὁ Δίας. Ἀλοίμονο, ἀλοίμονο βασανίζομαι τώρα, θὰ βασανίζομαι γιὰ πάντα στενάζοντας, πότε πρέπει νὰ πάρουν τέλος τὰ βάσανά μου; Κι ὄμως τί λέω; Τὰ ἤξερα ὅλα καλά, ξεκάθαρα, ὅσα θὰ πἀθαινα κι ὅσα θὰ πάθω. Καὶ πρέπει νὰ ὐποφέρω τὴ μοῖρα ἀγόγγυστα, τὸ ξέρω ὅτι ἡ δύναμη τῆς ἀνάγκης εἶναι ἀδήριτη. Ὅμως οὔτε θὰ πνίξω τὸ παράπονο οὔτε θὰ σιωπήσω γιὰ τὴν ἀδικία. Γιὰ νὰ κάνω καλὸ στοὺς ἀνθρώπους μπῆκα στὰ σίδερα ὁ δύστυχος. Ἔκλεψα σπόρο φωτιᾶς μέσα σὲ νάρθηκα, νὰ τὸν δώσω στοὺς θνητούς, τὸν δάσκαλο, τὴν πηγὴ κάθε τέχνης καὶ τὸν πλοῦτο. Γι’ αὐτὸ πληρώνω δεμένος μὲ σίδερα ἔκθετος καὶ διαπομπεύομαι”.
