Του Νίκου Τσούλια

      Ίσως η μεγαλύτερη αντιπαράθεση της ανθρωπότητας στη σημερινή συγκυρία να είναι εκείνη μεταξύ παγκοσμιοποίησης και ισλαμισμού. Να εξηγηθώ κατ’ αρχήν γιατί πρόκειται για έννοιες διαφορετικού επιπέδου. Με τον όρο παγκοσμιοποίηση αναφέρομαι σε εκείνο την έκφραση του Δυτικού πολιτισμού που εκφράζει τη σύγχρονη ιμπεριαλιστική τάση του καπιταλισμού.

      Και χρησιμοποιώ αυτό τον όρο γιατί δεν έχουμε σύγκρουση μεταξύ του Δυτικού πολιτισμού και του Ισλαμισμού, όπως μερικές φορές αναφέρεται, αλλά μεταξύ της πολεμικής μηχανής των Η.Π.Α. και των δυνάμεων του κεφαλαίου Η.Π.Α., Ε.Ε. κλπ αφενός και του ισλαμικού φονταμενταλισμού αφετέρου. Φονταμενταλισμός της αγοράς εναντίον φονταμενταλισμού του Ισλάμ είναι μια κύρια αντιπαραθετική μάχη στο σημερινό κόσμο μας, εκτός από την πιο βασική, εκείνη μεταξύ του κόσμου της εργασίας και των δυνάμεων του κεφαλαίου .

      Για τις περισσότερες χώρες της Δύσης – που το κεφάλαιο δεν εκφράζεται λόγω μικρής δυναμικής στο διεθνή καταμερισμό εργασίας σ’ αυτή την αντιπαράθεση – και γι’ όλες τις κοινωνικές δυνάμεις και για τους εργαζόμενους της Δύσης η εν λόγω αντιπαράθεση δεν τους αφορά. Και όχι απλά και μόνο δεν τους αφορά αλλά είναι σφόδρα αντίθετοι στο όλο σκηνικό. Και να γιατί. α) Η αντιπαράθεση ναι μεν ξεκινά από την επιθετικότητα του δυτικού ιμπεριαλισμού αλλά κατ’ ουσίαν είναι και από τα δύο μέρη αντιπαράθεση επεκτατική. β) Η εν λόγω διαμάχη δεν κινεί την ιστορία σε προοδευτική κατεύθυνση αλλά τουναντίον σε οπισθοδρόμηση και σε μεσαίωνες, αφού προάγεται είτε ο πόλεμος, τα όπλα και το κέρδος από τη μια μεριά και η μισαλλοδοξία, η ανελευθερία και ο φανατισμός από την άλλη πλευρά. γ) Πρόκειται για αντιπαράθεση που τελικά όχι μόνο δεν αφορά την υπόθεση της ταξικής διαπάλης και των συμφερόντων των εργαζομένων αλλά αντιθέτως λειτουργεί εις βάρος τους, αφού η διαμάχη αυτή υπονομεύει τις κατακτήσεις των εργαζομένων στη Δύση και στομώνει κάθε προοπτική δημοκρατίας και ελευθερίας στα θεοκρατικά καθεστώτα του Ισλάμ. Στην ουσία και ενώ φαίνονται οι δύο φονταμενταλισμοί ότι αντιπαρατίθενται μεταξύ τους, κατ’ ουσίαν υπηρετεί η κάθε πλευρά τα δικά της οφέλη συνολικά κατά των λαών, κατά της ειρήνης και της προόδου.

      Η προπαγάνδα της Δύσης για να νομιμοποιήσει την ιμπεριαλιστική πολιτική της έχει επινοήσει δύο επιχειρήματα, αφενός την ομαδική και ατομική τρομοκρατία των ισλαμιστών – παρακάμπτοντας τη δική της πολλαπλάσιας δυναμικής κρατική τρομοκρατία εναντίον λαών και κρατών, όπως π.χ. στο Ιράκ, στην Παλαιστίνη, στο Αφγανιστάν – και αφετέρου την επέκταση της δημοκρατίας ακόμα με την επιβολή των όπλων παρακάμπτοντας και πάλι το γεγονός ότι εννοεί ως δημοκρατία την επιβολή δυτικότροπων καθεστώτων, όπως κατ’ επανάληψη καταδεικνύει η σύγχρονη ιστορία.

      Ο καπιταλισμός από την περίοδο των παγκόσμιων πολέμων έχει απολέσει οριστικά ακόμα και τα τελευταία ίχνη του όποιου δημιουργικού χαρακτήρα είχε στις απαρχές της ανόδου της αστικής τάξης. Σήμερα και για έναν και πλέον αιώνα είναι απόλυτα παρασιτικός στην οικονομία και εξίσου χειραγωγικός και καταπιεστικός στην κοινωνία. Αυτό το ξέρουν και κυρίως το νιώθουν πολύ καλά όλοι οι εργαζόμενοι. Σήμερα δεν υπάρχει πλέον η κλασική αντιπαράθεση μεταξύ «Ανατολής» και «Δύσης», ενώ και η αντίθεση «Βορρά» – «Νότου» έχει μετασχηματίσει εν μέρει τα παλιά βασικά της χαρακτηριστικά και στη διεθνή σκηνή κυριαρχεί η συζητούμενη αντιπαράθεση.

      Ωστόσο, η παγκοσμιοποίηση προκαλεί ευρύτατες ανακατατάξεις σε όλο τον παγκόσμιο πολιτισμό. Και το πιο σημαντικό επιχειρεί να αποδομήσει όλους τους πολιτισμούς κυρίως μέσα από τη σφαίρα της οικονομίας αφού ελέγχει το διεθνές εμπόριο και τα βασικά εργαλεία της οικονομίας όλου του Κόσμου. Η παγκοσμιοποίηση ανατρέπει τις ταυτότητες κοινωνιών και πολιτών που έχουν διαμορφώσει εδώ και χιλιάδες χρόνια. Με τη συνδρομή των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου διεισδύει η κουλτούρα της δυτικότροπης αγοράς σε κάθε εθνική ή πολιτισμική ή άλλου είδους ταυτότητα.

      Υπάρχει όμως η ουσιαστική ροή των εξελίξεων, η οποία δεν ευνοεί την αναπαραγωγή της αμερικάνικης ηγεμονίας. Ο πιο σημαντικός παράγοντας στη γραφή της ιστορίας, η οικονομία, μετατοπίζει το κέντρο βάρος της. «Οι Η.Π.Α στο οικονομικό πεδίο, πίσω από την αυταπάτη της παντοδυναμίας, έχουν ήδη απολέσει την οικονομική πρωτοκαθεδρία από την Ασία, ιαπωνική και σινική. Τα χρηματιστήρια καρκινοβατούν από δική τους ευθύνη και η παγκόσμια οικονομία επιβραδύνεται (με πρωταρχικό υπεύθυνο το τεράστιο έλλειμμα του ισοζυγίου των συναλλαγών των ΗΠΑ). Το φαινόμενο του θερμοκηπίου και οι κλιματικές αλλαγές επιταχύνονται για τον επιπρόσθετο λόγο ότι οι ΗΠΑ αρνούνται να δεχθούν περιορισμούς και δεν υπογράφουν το πρωτόκολλο του Κιότο. Τα μόνα στοιχεία που έχουν απομείνει για να αιτιολογούν την ηγεμονία τους είναι η πολιτική και στρατιωτική ισχύς και το κύρος τους»[i].

      Βρισκόμαστε στο τέλος της αμερικάνικης αυτοκρατορίας και η παγκοσμιοποίηση αποτελεί την τελευταία επιλογή του καπιταλισμού προκειμένου να ξεπεράσει την ενδογενή και μεγάλης έκτασης κρίση του, ενώ παράλληλα ανοίγεται το μέτωπο με τον ισλαμισμό προκειμένου να χειραγωγηθούν οι κοινωνικές εξελίξεις στο εσωτερικό των χωρών (δυτικών και ισλαμικών); Η άποψή μου είναι ένα σαφές «ναι». Μόνο που οι λαοί και οι κοινωνίες δεν θα δεχτούν τη μονομερή και την εις βάρος τους γραφή της ιστορίας και θα δώσουν το δικό τους αγώνα, τον αγώνα της ειρήνης και της προόδου.

[i] Γ. Καραμπελιάς (2001), Ισλάμ και παγκοσμιοποίηση, Η θανάσιμη διελκυστίνδα, Εναλλακτικές εκδόσεις.

anthologio.wordpress.com

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.